اهمیت اتود زدن در آموزش تار و سه تار

اتود چیست؟

چرا باید اتود بزنیم؟ آیا نقشی در آموزش تار و سه تار دارد؟

در پاسخ به این مساله باید دانست که پیشرفت هر شخصی در امر نوازندگی بر اساس پایه های زیر می باشد بطوری که هر پایه سست باشد، نوازندگی آن شخص دچار مشکل خواهد شد:

1-    دانش موسیقی: که در موسیقی کلاسیک بر اساس فواصل موسیقایی ( گام ها) و در موسیقی ایرانی بر اساس ردیف دستگاهی می باشد.

2-    درک و شناخت درست انواع ریتم همراه با اجرای درست آنها

3-    اتود

تعریف جامع اتود

اگر بخواهیم تعریف جامعی از اتود داشته باشیم می توان گفت: تمرینی با فواصلی مشخص از نت ها مشخص که بطور ثابت در حال تکرار می باشد بگونه ای که دارای ریتمی ثابت هست اما سرعت آن می تواند از آهسته به تند، متغیر باشد و هدف از اجرای این گونه تمرین ها، بالابردن توانایی دست برای نوازندگی در سرعت های بالاتر ( خصوصا اجرای تکنیک هایی چون : تریل، تکیه های پشت سر هم، پاساژها و…) می باشد( مثلا جابجایی انگشت اول در پرده های نت های اصلی سیم اول از نت ر تا نت سل و برگشت آن ).

چرا گاهی احساس درجا زدن می نمایید

در تجربه آموزش تار و یا سه تار ، بسیار دیده شده که پس از گذر دوره ای خاص( بخصوص در دوره متوسطه) ذهن هنرجو درگیر مواردی می شود که تکنیک را فرا گرفته اما نمی تواند آن را بدست آورد مانند تکنیک تریل یا پنجه کاری و این امر باعث آن می شود که هنرجو انگیزه تمرین خود را به مرور زمان از دست بدهد و احساس آنرا کند که اصطلاحا درجا زده است.

در اینجا باید گفت پیشرفت نکردن هنرجو در ساز زدن، ربطی به استعداد هنرجو ندارد و بلکه تمرین هایی که بتواند ضعف انگشت گذاری ( خصوصا انگشت سوم ) و مضراب زدن ( خصوصا مضراب چپ ) را به مرور برطرف نمایند بایستی انجام گیرد که این تمرین ها اتود نام دارد و می باید بطور روزانه هر روز دست کم 15 دقیقه تا جایی که دست شما خسته نشده تمرین گردد تا راهگشای شما برای رسیدن به مراحل حرفه ای نوازندگی شوند. 

نکات بسیار مهم در تمرین اتودها

در روش درست تمرین اتودها، حتما موارد زیر را دقت بفرمایید :

1-    اتودها باید بطور روزانه تمرین گردد و هرگاه در بین تمرین اتود، دست تان احساس خستگی کرد، همان لحظه تمرین را متوقف نمایید تا احساس درد عضلانی از بین برود و هرگاه درد عضلانی از بین رفت، دوباره تمرین اتود را ادامه دهید و این کار را مرتبا تا جایی که در توان تان هست ادامه دهید .

2-    هرگاه پس از اتود زدن روزانه خسته شدید، ساز بنوازید که تاثیر اتود را در نوازندگی تان ببینید و انگیزه بیشتری پیدا کنید که بتوانید این روند را ادامه دهید.

3-    در هنگام تمرین اتود، هیچگاه به هیچ عضله ای از دست فشار وارد نکنید و بگذارید عضلات کوچک دست تان به آرامی قوی شوند تا بدون هیچگونه آسیبی به بدن، دست تان در نوازندگی قوی تر گردد.

4-    بدیهی است اتود های گوناگون برای تمرین های مختلف نوازندگی وجود دارد اما از میان آنها ممکنست بعضی اتودها سازنده تر و راهگشاتر باشند که در اینجا از معلم خود بخواهید اتودهای با بازدهی بالاتر را به شما معرفی نماید. 

در زیر تصویر یک نمونه اتود ساده را که برای مهارت هنرجو تصنیف شده است می بینید 

در رابطه با اهمیت و ضرورت توجه به نکات و ترفندهای آموزشی می توانید مقاله

یادگیری موسیقی به چه عواملی بستگی دارد؟ 

را نیز مطالعه و بررسی نمایید 

کلام پایانی

در پایان باید گفت: در مرحله آموزش تار و سه تار، پس از ورود به دوره متوسطه بدون تمرین های اتود، هنرجو هر اندازه تمرین خوب بر روی قطعات داشته باشد، اما احساس رضایتمندی از پیشرفت نوازندگی نخواهد داشت که در اینجا تمرین های اتود نقش بسزایی از خود ایفا می کنند و هنرجو را به مرحله حرفه ای نوازندگی رهنمون خواهد شد پس به اهمیت نقش سازنده اتودها واقف باشید و هیچگاه آنها را از یاد نبرید.