پرده های تار و سه تار

پرده های تار و سه تار

پیش از آغاز این مقاله، باید بدانیم که از دیرباز، فلسفه ساخت سازهای ایرانی بر اساس صداگیری جذاب از آن بوده طوری که پس از ساخت آن، سازی را خوب می دانستند که حتی بصورت آزاد ( دست باز) صدای جذابی تولید نماید. برای مثال: اینکه با تار و یا سه تار بتوان زیر باران نوازندگی کرد، اهمیت چندانی نداشته تا اینکه صدای طبیعی و جذاب از ساز بیرون بیاید.

 البته با گذشت زمان و پس از انقلاب صنعتی و رشد صنعت، پارامتر صنعت ساخت ساز نیز به آن افزوده شده است که از چوب های جدیدتر و با دوام تر در عین صداگیری جذاب استفاده شده است بنابراین باید بدانیم که اولویت اصلی در ساخت سازهای ایرانی، صداگیری جذاب از آنست که صدایی کاملا لطیف و دلنواز داشته باشد.

بهترین جنس برای پرده های تار و سه تار

پس از آزمون و خطا های مکرر بر روی تار و سه تار توسط سازندگان سازهای ایرانی، این تجربه بدست آمد که علاوه بر اعضای اصلی بدنه تار و سه تار ( مانند جنس چوب کاسه، صفحه، خرک ، جنس پوست و رگلاژ آن ) جنس پرده های تار و سه تارنیز نقش بسزایی در صدادهی تار و سه تار دارند و به مرور زمان تجربه شد که بهترین جنس این پرده ها، از روده گوسفند می باشد که در سایز های مختلف برای تار و سه تار ساخته می شوند.

معمولا پرده های تار را با ضخامت بیشتر و سه تار را با ضخامت کمتری برای پرده بندی انتخاب می کنند که امروزه بعضی از نوازندگان سه تار نیز ترجیح می دهند که از پرده های ضخیم (اصطلاحا پرده های تاری) برای پرده بندی دسته ساز خود استفاده کنند.

اصولا پرده های تاری یا سه تاری، بصورت بسته بندی در بازار عرضه می گردد که هر بسته شامل سه رشته میباشد و مجموع طول این سه رشته در حدود 10 متر طول برای یک دست پرده بندی تار و سه تار می باشد که نازک ترین پرده برای پایین دسته ساز بوده و ضخیم ترین رشته برای بالادسته استفاده می گردد .

کیفیت پرده های تار و سه تار

از نظر فنی (کیفیت) در سه بُعد قابل بررسی می باشد:

1. یکسان بودن ضخامت در طول هر رشته از پرده ها:

اهمیت این مساله آنجاست که پس از پرده بندی در طول دسته، بر روی سیم ها، از پرده ها صدای گِز بوجود نیاید.

2. مقاومت کششی پرده ها :

اهمیت این پارامتر آنجاست که در صورت کشیدن پرده هنگام پرده بندی بر روی دسته، پرده مورد نظر پاره نشود.

3. دوام پرده ها :

اهمیت این مساله آنجاست که پس از مدت کوتاهی از ساز زدن، پرده ها بر روی دسته شل نشده و یا اینکه پاره نشوند.

لازم به ذکر است جنس دیگری از پرده ها با نام پرده کات گوت در کارخانجات صنعتی اروپا ساخته می شوند که از نظر فنی، ضخامت آن در طول، دقیقا یکسان می باشد و از نظر مقاومت کششی و دوام بسیار عالی هستند و پرده های تولیدشده در بسته بندی همراه با الکل داخل آن، نگهداری می گردند اما در تجربه دیده شده که از نظر زیبایی صدایی، پایین تر از پرده های دست ساز می باشد.

به موارد زیر درباره پرده ها دقت بفرمایید:

 در پرده های تار و سه تار بر روی ساز ، رشته ها را از نازک به ضخیم جدا کنید و هر رشته را بطور پشت سر هم از پایین دسته به بالادسته ببندید.

چربی ها و آلودگی های دست شما قابل جذب بر روی پرده هستند و این مساله باعث می گردد تا عمر پرده های ساز شما کم شود. بنابراین پیش از ساز زدن ( در صورت عرق دست، چربی و …) دست خود را بشویید.

در صورتی که بطور مرتب و پیوسته ساز می زنید، در صورت بروز پارگی یکی از پرده ها ( پس از مدت طولانی) بدانید بقیه پرده های ساز شما هم در آستانه پاره شدن می باشند و از اینرو، بجای تعویض آن پرده پاره شده، بهتر است تمامی پرده ها را تعویض نمایید.

همچنین جهت اطلاعات بیشتر در رابطه با پرده های تار و سه تار پیشنهاد می نماید مطالب زیر را نیز مطالعه بفرمایید .

کوک سیم های تار و سه تار

چگونه درس های خود را با نت خوانی بصورت درست تمرین کنیم؟

تعويض سيم هاي سه تار

چنانچه ابهامی وجود دارد از طریق شماره تلفن های اعلام شده می توانید با کارشناسان مجموعه مشورت نمایید.