انگشت و سه تار
نویسنده ... :   معین تنددست
نویسنده ... : معین تنددست
همه پست ها
آموزش مضراب زدن استاندارد بر روی سه تار چگونه است؟

آموزش مضراب زدن استاندارد بر روی سه تار چگونه است؟

چرا در سه تارنوازی، دچار شلوغ نوازی میشویم؟

در ابتدای پاسخ به این پرسش باید گفت با توجه به اینکه تا کنون ابعاد استاندارد در ساخت سازهای ایرانی، بخصوص تار و سه تار بوجود نیامده تا همه سازنده ها از این استاندارد دقیق پیروی کنند و ضمن آنکه درشتی و یا کوچکی انگشتان افراد مختلف متفاوت می باشد، بنابراین استاندارد دقیقی برای جای قرارگیری استایل نوازندگان بر روی سه تار نمی توان تعریف کرد که دستشان بر روی ساز کجا بنشیند تا بتواند ضمن مضراب زدن به ساز، صدای زیبا تولید نماید اما اصولی که در آموزش سه تار، برای مضراب زدن بر روی سه تار تا کنون به نتیجه رسیده است به قرار زیر می باشند:

آموزش مضراب زدن استاندارد بر روی سه تار چگونه است؟

محل دقیق دست راست

1 دست راست نوازنده ( برای افراد راست دست) مخصوص مضراب زدن می باشد که بصورت مشت نیمه باز بر روی صفحه سه تار قرار می گیرد بطوری که انگشت شصت بالای سیم بم و دو انگشت انتهایی پایین سیم اول و بصورت عمود بر صفحه قرار میگیرند بطوری که هیچگونه فشاری بر هیچ عضله ای از کف دست تا مچ، ساعد و بازو وارد نگردد.

2 در ادامه، با حرکت دادن انگشت سبابه، بند اول انگشت سبابه باید به انتهای انگشت شصت اصابت نماید و به هیچ عنوان خم نگردد که معمولا بصورت حرکتی پرتابی از ابتدای مسیر خود، به انتهای انگشت شصت می باشد و برای ایجاد فضا خالی مناسب برای حرکت بالا به پایین انگشت سبابه، انگشت سوم خود را با حرکت انگشت سبابه هماهنگ می کند و با مضراب زدن انگشت سبابه به حرکت در می آید اما دقت به این نکته بسیار مهم می باشد که ذهن باید با حالتی بی پروا مضراب را پرتاب نماید و هیچ نگرانی از بابت پاره شدن سیم یا پیدا کردن جای سیم در ذهن هنرجو نباید پدید آید که همین نگرانی، خود عاملی برای تحقق نیافتن در امر مضراب زدن بر روی سه تار می باشد .

آموزش مضراب زدن استاندارد بر روی سه تار چگونه است؟

به بیانی دیگر، به خود بگویید: سیم سه تار در انتهای انگشت شصت دست راست شماست و باید بند اول انگشت مضراب ( انگشت سبابه) از بالاترین نقطه پرتاب شود و به انتهای انگشت شصت برخورد کند تا صدایی که ایجاد می شود را بشنوید. حال اگر این صدا در گوشتان خوشایند بود پس درست مضراب زدید و اگر ناخوشایند بود ( مثلا صدای تیزی ناشی از کندن سیم شنیدید) یعنی اینکه یا بند اول انگشتتان خم شد و یا اینکه مثلا ناشی از ترس در پاره شدن سیم، حرکت مضراب شما در مسیر خود دچار ترمز شده و بصورت شلاقی پرتاب نشده است.

در سده جدید، سه تارنوازی بشکل بی سابقه ای پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته که بنیانگذار سه تارنوازی امروزی، استاد احمد عبادی بوده اند که توانستند با مضراب سه تار، صدای درخشان و تک سیم های زیبایی ایجاد کنند و با این کار، سه تار را از شکل تکنوازی و انزوا، به ارکسترال و گروه نوازی آورده اند. نکته حائز اهمیت در سه تارنوازی ایشان این بوده که مضراب در حرکت رفت ( مضراب راست) با گوشه سمت چپ مضراب ( مانند تصویر )

قرار گرفتن انگشتان روی ساز

با سیم برخورد می کند و این مساله باعث آن می شود که صدای ایجاد شده با مضراب زدن بر روی سه تار، در عین محکم و درخشان بودن، زیبا و نرم هم باشد و از جمله صحبت های زیبای میرزاعبدالله ( پدر استاد عبادی) درباره مضراب زدن سه تار اینست که : “مضراب مانند شمشیر پرتاب می گردد و مانند پنبه از روی سیم عبور می کند”.

اما چطور می توان با گوشه سمت چپ، مضراب را با سیم برخورد داد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که : انگشت مضراب هیچگاه بطور مستقل، تغییر جهت نمی دهد بلکه کل دست راست باید تغییر جا بر روی ساز دهد تا اینکه مضراب بتواند با گوشه مورد نظر خود به سیم برخورد نماید.

از جمله مشکلات هنرجویان در مضراب زدن بر روی سه تار، مضراب برگشت( مضراب چپ) می باشد که به همه سیم ها برخورد می نماید و اصطلاحا صدای ساز شلوغ می شود که در این باره هم باید گفت: شما باید جای قرارگیری استایل خود را بر روی ساز تغییر دهید تا با حرکت ثابت انگشت مضراب ( انگشت سبابه) بتوانید صدای دلنشین در هر دو مضراب رفت و برگشت ( راست و چپ) ایجاد نمایید.

برای دیدن جزئیات مربوط به مضراب زدن  از شما دعوت می شود که این فیلم آموزشی را ببینید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این موارد هم برای مطالعه و بررسی پیشنهاد میگردد