مرکز آموزش ، پژوهش و فروش تار و سه تار

تفاوت بین الگوهای سه تار و اندازهء آن

نویسنده ... :   معین تنددست
نویسنده ... : معین تنددست
همه پست ها
فهرست این مقاله ( با کلیک روی هر عنوان به آن قسمت منتقل می شوید)

تفاوت بین الگوهای سه تار و اندازهء آن

برخی از دوستان راجع به تفاوت بین الگوهای سه تار و اندازهء آن سوالاتی پرسیدند که به اختصار توضیح میدهم.
اساسا” ساز سه تار بر سه الگو و در اندازه های (عرض دهنه) زیر ساخته میشود که این تفاوتها عمدتا” تعیین کنندهء جنس, حجم, زنگ و طنین صدای ساز میباشد.
1_ کوچک (13mm تا 14mm)
2_ متوسط (14mm تا 15.5mm)
3_ بزرگ (16mm تا 16.5)
شاید اینطور تصور شود که هرچه دهنهء کاسه بزرگتر باشد صدای بم تر و قوی تری از ساز ایجاد میشود و یا اینکه هر چه دهنهء ساز کوچکتر باشد صدای ساز زیرتر و ظریفتر خواهد بود…
که به واقع اینطور نیست!
اصولا” اندازهء کاسه در سه تار بیشتر جنس و حجم صدای آنرا در بر میگیرد و بر اساس الگوهای مرجع صوتی برای ایجاد جنس مورد نظر صدای سه تار این اندازه ها نیز توسط سازنده انتخاب میشود…
به طور کلی سازسازی تابع یک قانون یکسان و غیر قابل تغییر نمیباشد و اگر بر این اساس بخواهیم توضیح و تحلیلی پیرامون ویژگی هریک از الگوها داشته باشیم به طور نسبی و معمول به شرح زیر میباشد که هریک از این ویژگیهای صوتی به شدت طابع شیوه های نوازندگی نیز هستند!

1_ سازهای کاسه کوچک از صدای قویتر , بلندتر و زنگ دار تری نسبت به اندازه های دیگر سه تار برخوردار هستند و به اصطلاح قلدر میباشند و با این نیت انتخاب میشوند که چنین ویژگیهای صدایی را در آن ایجاد کنند. مانند: سه تارهای هاشمی در آثاری چون (کاروان صبا استاد شعاری و جوی نقرهء مهتاب استاد بهداد بابایی)
2_ سازهای کاسه متوسط دارای صدایی بم و نرمتر نسبت به سازهای کاسه کوچک هستند و معمولا” دارای صدایی حجیمتر نیز هستند.
مانند: هاشمی( ساز دست استاد علیزاده در آلبوم آن و آن)
3_ سه تارهای کاسه بزرگ به دلیل ضخامت صفحه نسبت به عرض دهنهء کاسه از صدای نرمتر , حجیمتر , پرطنین تر و بم تری برخوردارند که دارای لطافت و زنگ خاصی نیز هستند.
مانند: سه تار کمالیان در آثار استاد لطفی از جمله (گریهء بید) و سعید خان هرمزی(ردیف نوازیها)
و نیز اغلب آثار استاد عبادی(عشقی و زنگنه) و…
البته لازم به ذکر است توضیح پیرامون صدا و صداشناسی و جنس صدای ساز به صورت مکتوب و با استفاده از ادبیات صوتی کمی دشوار میباشد! در هر حال امیدوارم این توضیحات تا حدودی برای دوستان مفید بوده باشد.
با احترام
محمود صادق محمدی …………

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *